Verpleegkundigen nemen bij medische consultaties steeds meer een centrale plaats in

januari 2024 Opinie Isabelle Van Lint

Wanneer men spreekt over medische consultaties, denken de meeste Belgen instinctief aan artsen. Echter, op dit terrein zijn verpleegkundigen steeds meer betrokken bij consultaties, met name in complexe situaties die nauwere opvolging vereisen. Deze aanpak, reeds goed ontwikkeld in andere landen, vindt positieve weerklank in de resultaten van een recent onderzoek van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). Dit pleit voor de voortdurende ontwikkeling van dergelijke initiatieven in België, mits onder strikte begeleiding door interprofessionele overeenkomsten op nationaal en lokaal niveau, en wettelijke aanpassingen om de nodige flexibiliteit te waarborgen.

Nieuwe uitdagingen

Met de vergrijzing van de bevolking en de toenemende prevalentie van chronische ziekten worden steeds meer patiënten geconfronteerd met complexe en evoluerende behoeften. Verpleegkundige consultaties, die verder gaan dan medische behandeling, spelen in op deze zorgen door uitgebreide begeleiding te bieden, van symptoombeheer tot het behoud van autonomie en welzijn. In het buitenland hebben verpleegkundigen al lange tijd uitgebreide verantwoordelijkheden, waaronder het uitvoeren van consultaties. Het KCE-literatuuronderzoek, gebaseerd op 473 gecontroleerde onderzoeken, toont aan dat verpleegkundige consultaties ten minste gelijkwaardige, zo niet betere, resultaten opleveren dan conventionele benaderingen, met een gevestigde veiligheid.

Beantwoorden aan opkomende behoeften

In het licht van ons gezondheidszorgsysteem dat is overgeërfd van een tijdperk gericht op acute ziekten, ontstaan er beter aangepaste benaderingen om complexe en langdurige gezondheidsproblemen aan te pakken. De lopende hervorming van het verpleegkundig beroep, met zijn verschillende niveaus van vaardigheden, streeft naar verduidelijking van de rollen en activiteiten van elk individu. Het KCE benadrukt de noodzaak van duidelijke en flexibele wetgeving die verpleegkundige consultaties begeleidt. Lokale overeenkomsten die de vaardigheden, opleidingen en betrokken patiëntengroepen beschrijven, moeten worden vastgesteld in het kader van structurele samenwerking.

Vertrouwen en samenwerking

Hoewel verpleegkundige consultaties een duidelijke behoefte vervullen in België, moet er nog een algehele visie worden gedefinieerd, zowel op nationaal als lokaal niveau. Een officieel algemeen kader en overeenkomsten met andere zorgverleners, waarin toegestane activiteiten worden gespecificeerd, zijn nodig. Wetgevende aanpassingen die tot doel hebben verpleegkundigen meer flexibiliteit te verlenen op basis van aantoonbare vaardigheden, worden ook aanbevolen. Om volledig geaccepteerd te worden, moeten verpleegkundige consultaties het vertrouwen winnen van gezondheidsprofessionals, patiënten en verpleegkundigen zelf. Het KCE beveelt pilotprojecten aan om de formalisering van consultaties in een flexibeler wettelijk kader te testen en verder te verfijnen, waardoor potentiële moeilijkheden en aandachtspunten kunnen worden geïdentificeerd.

Meer informatie

Lees hier het gehele onderzoek door KCE: https://kce.fgov.be/sites/default/files/2023-11/KCE373A_Verpleegkundige_consultaties_patienten_complexe_aandoeningen_Synthese.pdf

Referentie

Detollenaere Jens, Dauvrin Marie, Deschodt Mieke, et al. Verpleegkundige consultaties voor patiënten met complexe aandoeningen. Health Services Research (HSR). Brussels. Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), 2023. KCE Reports 373A. DOI: 10.57598/R373AS.