Verschillende titels en rollen voor oncologieverpleegkundigen

juli 2024 Beleid en overheid Diede Smeets

Oncologieverpleegkundigen vervullen verschillende rollen binnen de oncologiezorg en dragen daarnaast diverse beroepstitels. Kortgeleden zijn de resultaten van een uitgebreide literatuurstudie gepubliceerd, waaraan onder andere de Belgische onderzoekers Eva Pape en Ann Van Hecke van de Universiteit Gent meewerkten. In de studie zijn de rollen en titels binnen de internationale oncologieverpleegkundige gemeenschap onderzocht.

Literatuuronderzoek

De onderzoekers doorzochten 4 databanken met wetenschappelijke publicaties: MEDLINE, CINAHL, PsycINFO en Academic Search Complete. In totaal werden 108 publicaties gevonden die relevant waren voor het onderzoek.

Beroepstitels

De meeste publicaties waren afkomstig uit de Verenigde Staten (77), gevolgd door publicaties uit het Verenigd Koninkrijk (7), Australië (3), Canada (3), Nederland (3), Spanje (3), Zwitserland (3), Japan (2), België (2), Denemarken (1), Hong Kong (1), Ierland (1), Jordanië (1) en Zuid-Korea (1).

In de VS en het VK werden de meeste verschillende beroepstitels gebruikt. Vooral de titels ‘Advanced Practice Nurse’ (APN) en ‘Advanced Practice Registered Nurse’ bleken vaak te worden gebruikt. In België worden volgens het onderzoek vooral de titels APN, Oncocoach en ‘Oncology Nurse Navigator’ gebruikt. Interessant daarbij is dat de titel Oncocoach in geen van de publicaties uit andere landen genoemd werd, en dus specifiek lijkt voor België.

Rol van oncologieverpleegkundigen

Oncologieverpleegkundigen bleken een rol te spelen in de verschillende fasen van de kankerzorg, waarbij de focus van het werk van de oncologieverpleegkundige bijvoorbeeld kan liggen op kankerpreventie, ‘survivorship’ of het levenseinde van patiënten met kanker. Bij patiënten met prostaatkanker bleken oncologieverpleegkundigen vooral vroeg in het zorgtraject betrokken, zoals bij het maken van biopten en de begeleiding van nieuw gediagnosticeerde patiënten. In het geval van borstkanker bleek de rol van oncologieverpleegkundigen breder. Oncologieverpleegkundigen zijn bij patiënten met borstkanker namelijk betrokken vanaf het eerste ziekenhuisbezoek (voor de diagnose) tot en met de follow-up- en surveillancefasen. Bij patiënten met longkanker bleken oncologieverpleegkundigen vooral een rol te spelen bij de screening en het verkorten van de tijd tussen de screening en de start van de behandeling.

Voor verdere toelichting over de verschillende rollen van oncologieverpleegkundigen kunt u het bronartikel raadplegen dat onderaan dit artikel wordt vermeld.

Interventies

Oncologieverpleegkundigen bleken betrokken bij het gebruik van ‘patient-reported outcome measures’ (PROMS) en het managen van stress, pijn en vermoeidheid van de patiënten. Ook spelen oncologieverpleegkundigen een belangrijke rol bij de educatie van patiënten, het managen van ziektesymptomen en bijwerkingen van behandelingen, het voorschrijven van geneesmiddelen en het geven van instructies voor zelfonderzoek naar borstkanker bij mensen met een risicoverhogende BRCA-mutatie.

Opleiding

Om de titel APN te dragen moet een verpleegkundige volgens de definitie van de International Council of Nurses een masteropleiding te hebben gedaan. In Vlaanderen bleken inderdaad alle oncologieverpleegkundigen met deze titel een masteropleiding te hebben afgerond. In het VK worden vaak oncologie-specifieke masteropleidingen aangeboden, terwijl specifieke oncologiekennis in de VS minder vaak onderdeel van de opleiding is.

Conclusie

Wereldwijd worden verschillende titels gebruikt voor oncologieverpleegkundigen, waarbij met name de titel Advanced Practice Nurse populair lijkt. Niet geheel onverwachts wisselen de rollen, interventies en opleidingen voor oncologieverpleegkundigen van land tot land. Internationale consistentie in de titels en rollen van oncologieverpleegkundigen zouden het mogelijk makkelijker maken om de inhoud van het beroep beter te begrijpen en vergelijken op globaal niveau. 

Bron

Dowling M, Pape E, Geese F, et al. Advanced Practice Nursing titles and roles in cancer care: a scoping review. Sem Oncol Nurs 2024;40:151627.