EONS 2023: welzijn en werkomgeving

december 2023 Actueel Willem van Altena

De tweede sessie van het EONS congres in Madrid was gewijd aan het thema ‘Wellbeing in cancer nursing workforce’, welzijn op het werk bij kankerverpleegkundigen. De sessie werd voorgezeten door Virpi Sulosaari, die zelf ook een van de drie presentaties voor haar rekening nam. De twee andere sprekers waren Helena Ullgren uit Zweden, en Maria Cable uit Groot-Brittannië.

De eerste van de drie sprekers in deze sessie was Virpi Sulosaari (Finland). Zij is de huidige president van de European Oncology Nurses Society. Haar presentatie was getiteld ‘Healthy work environment – what does it stand for in cancer care setting and how to apply the principles into practice’; wat betekent het begrip ‘gezonde werkomgeving’ in de kankerzorg, en hoe dat in de klinische praktijk wordt vertaald. Virpi stelde dat sommige verpleegsters buitensporige niveaus van burn-out en stress ervaren. Ze worden blootgesteld aan vele uitdagende stressfactoren op het werk, zoals werkdruk,  constant contact met patiënten en familieleden die lijden, tekorten aan verpleegkundigen, lange werktijden en soms een gevoel van machteloosheid. Zij pleitte voor meer aandacht voor dit probleem. “Wat voor ons als beroepsgroep en voor de multidisciplinaire teams die hun uiterste best doen om de best mogelijke zorg te bieden aan mensen met kanker, belangrijk is, is dat, als we dit niet serieus nemen, we weten dat de gevolgen van burn-out slechte patiëntresultaten, hoge omloopcijfers en verhoogde kosten kunnen zijn. En ik zeg dat we ons dit niet kunnen veroorloven.? Virpi sprak ook haar bezorgdheid uit over jongeren die overwegen verpleging als beroep te kiezen. Ze omschreef verpleging als een beroep dat veel vaardigheden, kennis, capaciteiten, attitudes,  en waarden eist. Belangrijk is daarbij dat de verpleegkundigen zich goed blijven voelen. “Als ze professioneel welzijn ervaren, dan zijn ze meer tevreden met hun baan, kunnen ze betekenis en voldoening vinden in hun werk, en zich betrokkener voelen. Als je aan een kankerverpleegster vraagt waarom ze dit vak gekozen hebben is het eerste wat alle verpleegsters zeggen dat ze graag een relatie willen hebben met hun patiënten. Ik wil de best mogelijke zorg bieden aan mensen getroffen door kanker, die onder mijn zorg vallen. Tegelijkertijd willen verpleegsters het op de best mogelijke manier doen, en dat veroorzaakt frustratie als het niet mogelijk is om dat te bereiken,” besloot Virpi haar presentatie.

Vervolgens was het woord aan de Zweedse Helena Ullgren. Zij ging in op de rol die nurse leadership kans spelen als het gaat om het waarborgen van een goede werkomgeving. In haar presentatie benadrukte ze de strategieën om het welzijn op het werk voor zowel klanten als personeel te ondersteunen. Helena deelde haar persoonlijke ervaringen en benadrukte het belang van leiderschap in de oncologie. Ze sprak over haar klinische achtergrond als specialist verpleegkundige, consultant in palliatieve zorg en promovendus. Helena deelde ook enkele uitdagingen en leermomenten, waaronder het belang van formele mandaten in leiderschapsrollen. Zij benadrukte ook het belang van psychologische veiligheid in het werk en de relatie tussen leiderschap en veiligheid. Hij deelde zijn persoonlijke leiderschapsreis en benadrukte het belang van erkenning, betrokkenheid van het personeel en beloningen voor goed werk. Helena benadrukte ook het belang van luisteren naar het personeel, zelfs als men het niet altijd eens is. Zij concludeerde met enkele goede voorbeelden van het bevorderen van veiligheid op de werkplek, waaronder het erkennen van eigen fouten, het bevorderen van systematische procedures en het aanmoedigen van diversiteit in denken en benaderen van problemen.

De derde en laatste spreker van de sessie was de Britse Maria Cable. In haar doctoraalonderzoek onderzocht zij de ervaringen van met name jonge verpleegkundigen die werkzaam zijn op afdelingen voor adolescenten met kanker. Ze signaleerde dat er bij jonge verpleegkundigen, zeker na de pandemie, problemen met veerkracht, burn-out en stress zijn. En ze stelde vast dat in de literatuur niets gemeld wordt met betrekking tot burn-out klachten bij verpleging van deze specifieke patiëntenpopulatie. “We weten dat wanneer mensen zich erg moe en gestrest voelen, er een duidelijke link is met de patiëntveiligheid. We weten dat onze service-eisen in de loop van de tijd veranderen, en dat draagt bij aan onze werklast. Dit is emotioneel veeleisend werk en dat is zeker veranderd door de pandemie.”