Vermoeidheid leidt tot fouten bij de medicatietoediening

oktober 2023 Praat mee Diede Smeets

Onlangs zijn de resultaten verschenen van een Australisch onderzoek naar de relatie tussen vermoeidheid bij verpleegkundigen en het maken van fouten bij de medicatietoediening. Een groep auteurs van de Central Queensland University School of Nursing and Midwifery in Rockhampton keken naar de resultaten van 38 eerder gepubliceerde wetenschappelijke artikelen over deze kwestie, en verzamelden de gegevens in een grote analyse.

Foutieve toediening van behandelingen kan tot onnodige gezondheidsschade leiden voor de patiënt. Daarnaast kunnen er hoge kosten gepaard gaan met het oplossen van het veroorzaakte probleem. Door de hoge druk op de zorg komt er steeds meer aandacht voor de rol van vermoeidheid van de verpleegkundige bij het voorvallen van fouten bij de medicatietoediening. Het doel van een onlangs gepubliceerde studie uit Australië was het onderzoeken van de rol van vermoeidheid van de verpleegkundige op het (bijna) maken van fouten tijdens de toediening van een behandeling.

Databanken

Om de mogelijke relatie tussen vermoeidheid en foutieve behandelingstoediening op te helderen, doorzochten de Australische onderzoekers vier elektronische databanken: CINAHL, PubMed, Scopus en PsycINFO. Daarbij werd gezocht naar artikelen waarin gerapporteerd werd over gekwalificeerde verpleegkundigen, fouten bij de medicatietoediening én slaap, werkuren of vermoeidheid.

Vermoeidheid

Van de 38 gevonden studies, toonden er 31 (82%) aan dat vermoeidheid inderdaad leidt tot het (bijna) plaatsvinden van fouten bij de medicatietoediening door verpleegkundigen. Vermoeidheid bleek te leiden tot slechter cognitief functioneren en minder aandachtigheid en waakzaamheid bij verpleegkundig personeel. Vermoeidheid leidde tot slechter functioneren van de verpleegkundige en tot een minder veilige behandeling voor de patiënt. Het werken in ploegendiensten werd aangewezen als één van de oorzaken van vermoeidheid. Tevens bleek het maken van overuren bij te dragen aan vermoeidheid bij verpleegkundigen.

Betere werkomstandigheden

Het Australische onderzoek heeft aangetoond dat vermoeidheid een groot probleem kan veroorzaken, zowel voor de verpleegkundige zelf als voor de patiënt. Om vermoeidheid bij verpleegkundigen tegen te gaan, zouden werkgevers en beleidsmakers betere regels en systemen omtrent de werkomstandigheden van verpleegkundigen kunnen implementeren. Een uitgeruste verpleegkundige betekent een blijere patiënt.

Bronnen

Bell T, Sprajcer M, Flenady T, et al. Fatigue in nurses and medication administration errors: A scoping review. J Clin Nurs 2023;32:5445-60.